Cuối năm nào mình cũng đi kiểm tra hoocmon súng ống và đầu năm sẽ kiểm tra tổng hoạt serum. Như mình đã từng bảo với anh em rồi là "testosterone tổng hợp" (=TESP) chưa nói lên được điều gì.
Bởi vì chỉ có 1-3% của TESP nó mới có giá trị "bio-active" còn lại là hơn 97% nó sẽ bị vô dụng vì nó bị các SHBG trói lại. Đó là lý do tại sao đa số đàn ông (nhất là đàn ông lớn tuổi) thường xuyên bia rượu hay bị testo thấp mặc dù súng ống vẫn ổn định.
Tại vì SHBG quá cao cho nên cơ thể sẽ bị ép buộc ở trạng thái thiếu testo. Cơ thể mình luôn luôn làm việc theo quy tắc "homeostasis". Có nghĩa là 2 tinh hoàn nó sẽ cố gắng "nhấn ga" để sx thêm TESP nhiều hơn nữa để trống lại việc này.
Nhưng mình cũng phải tự hiểu là 1 cái máy nào đó 1 khi nó luôn phải làm việc "quá tải" thì nó sẽ hỏng sớm. Cho nên nếu anh em đi khám hoocmon Tes thì anh em hãy khám testosterone tổng hợp và khám cả SHBG thì sẽ tính được ra Free Androgen Index.
Xem thêm: Sarcoplasmic hypertrophy và myofibrillar hypertrophy
Hoặc là khám luôn như mình khám TESP và cả "Tes tự do" (=FRTES). Free Testosterone của các nam trong châu Âu lứa tuổi từ 18t đến 39tuổi là 8,8 - 27,0 pg/ml. FRTES của mình đang nằm ở 24,1 gần đỉnh cmnr. Cảm thấy rất là thoải mái, khám mất có 27€ và 1 chút máu thôi :)))
Về màu da, việc này 2 tiến sĩ da liễu (dermatologist) Dr. Rokhsar và Dr. Bordone đã giải đáp. Lý do là vì liều lượng của sex hormone (testosterone) điều khiển hoạt động (activity) của các tế bào Melanocytes nằm dưới da và tóc.
Tế bào Melanocyte sản sinh ra Melanine, và Melanine chính là Pigment (thuốc màu) làm da mình đen. Cái này từ thời bọn Hy Lạp chúng nó đã biết rồi. gốc từ của melanine là từ từ ngữ "melas" của bọn hy lạp. "mélas" nghĩa là "black". Nơi sản sinh của testosterone là nơi nào? đương nhiên là chỗ ấy của anh em đó :)))
Kể 1 câu chuyện nhỏ cho các anh em lấy làm động lực và đừng nguỵ biện hoàn cảnh. Đàn ông và nhất là đàn ông vn mình rất là thích nổ. Riêng về việc súng ống là cứ phải nổ rõ to :)))
Trym súng lúc căng thì của thằng thái lan trung bình là 9.4cm, của thằng Hàn là 9.6cm, của thằng TQ và thằng Nhật là 10.9cm, của thằng VN là 11.4cm. Nói chung là cũng top trong khối Đông Á nhưng vẫn bé, các anh không cần nổ :)))
Bây giờ căng cọt của thằng Ku em (học trò) này của mình như thế nào thì mình không biết, nhưng nó có 1 vấn đề khá là nhạy cảm là nó chỉ còn 1 bên tinh hoàn hoạt động thôi.
Cho nên nó lo sợ thiếu testosterone nên tập tành sẽ không được hiệu quả lắm. Nhưng mình vẫn động viên nó là testo không phải là yếu tố duy nhất để phát triển cơ bắp, còn nhiều yếu tố khác ngoài test ra có thế kích hoạt mTOR.
Với lại nhiều người tuy bẩm sinh có rất nhiều Test nhưng cơ thể lại tổng hợp rất nhiều SHBG. Cho nên duy luận theo free-test thì lại bị thấp. ví dụ bia rượu sẽ làm mình bị tăng SHBG, và rốt cuộc khiến mình bị test thấp mặc dù cơ thể sản xuất đủ test.
1 thí dụ nữa là ăn low-carb cũng làm giảm Test. Cho nên anh em đừng quá chú trọng vào cái việc của 2 tinh hoàn. Mình đảm bảo anh em tăng được cơ và giảm được mỡ nếu biết cách ăn cách tập.
*
hoocmon Tes (viết tắt cho Testosteron) nó là 1 hoocmon thuộc dạng C19-Steroid hoocmon. có nghĩa là cái "khung xương" của nó dựa trên 19 nguyên tử carbon. cả nam giới lẫn nữ giới đều tổng hợp (synthetize) Tes, mội tội ở nam giới thì nó nhiều hơn nhiều cho nên mình chỉ bàn tán chuyện này cho nam giới (ko đồng nghĩa là nó ko quan trọng cho nữ giới nhé).
ở nam giới thì Tes chủ yếu đc tổng hợp ở tế bào Leydig-cells trong dái, và 1 phần ít thì đc tổng hợp ở chỗ trên thận (đúng chi tiết hơn thì là ở chỗ cortex glanduale suprarenalis). để các bạn hiểu đc terminology: "cortex" là cái "vỏ" của 1 organ nào đấy, "glandulae" là cái "tuyến", "supra" có nghĩa là "ở trên", còn "renal" là thận. "suprarenalis" nghĩa là "ở trên chỗ thận".
nói nôm na dễ hiểu thì là Tes là 1 hoocmon giới tính (sex-hormon), nó đc hình thành trong dái của đàn ông và sau đó đc phát hành vào tuần hoàn máu. và việc kiểm soát dái thì lại diễn ra thông qua sự phóng thích của hoocmon LH (luteinizing hormone, luteus hormon) từ Hypophyse (tuyến yên).
và điều này thì lại đc quy định bởi 1 trung tâm "siêu cấp" hơn, đấy là trung tâm Hypothalamus. "hypo" nghĩa là "thấp thấp, phía dưới dưới". thalamus là kiểu 1 cái "phòng", 1 cái "ngăn" hoặc 1 cái "vùng". vậy chắc Hypothalamus bên vn sẽ gọi là "vùng dưới đồi" ở não.
có nghĩa là Não kiểm soát việc cung cấp nội tiết tố của cơ thể tuỳ phụ thuộc vào các tác động ở bên ngoài, và nó cũng tính đến lượng Tes hiện đang có trong cơ thể (-> negative blood feedback). trong những điều kiện này thì Hypothalamus giải phóng hoocmon GnRH (gonadotropin releasing hormon) vào Hypophyse (tuyến yên) theo cách "đập" (pulsating).
và hoocmon GnRH này kích thích giải phóng LH và FSH ở chỗ tuyến yên (adeno hypophyse). LH điểu chỉnh việc sản xuất và giải phóng Tes, và FSH quy định sự hình thành tinh trùng (Spermatogenesis).
vậy thì bây h Tes đc tổng hợp (testosterone biosynthesis) cụ thể như thế nào? như ở trên mình đã nói thì Tes là 1 hoocmon steroid. sự tổng hợp steroid hormone dựa trên sự "chuyển đổi enzym" (enzyme metabolism) từng bược của cholesterin. cholesterin có thể lấy từ LDL (low density lipoprotein) được đưa vào tế bào bằng phương pháp receptor-mediated endocytosis, hoặc nó đc tổng hợp luôn trong các tế bào Leydig-cells của dái qua cách thức de-novo synthesis. cholesterin sau đó đc lưu trữ trong tế bào dưới dạng "giọt" lipid (cytoplasmic lipid drop).
bước đầu tiên trong tổng hợp steroid diễn ra trong mitochondrien của các tế bào. do đó, quan trọng đối với tốc độ tổng hợp steroid là cái mitochondrial protein "StAR" (steroidogenic acute regulatory protein) điều chỉnh sự vận chuyển cholesterin từ bên ngoài đến màng trong mitochondrien.
bước này là giới hạn tỷ lệ (speed determining) vì enzyme đầu tiên trong tổng hợp steroid, cholesterin-monooxygenase, nằm trên màng trong của mitochondrien. vì sự chuyển đổi cholesterin thành Tes được gây ra bởi sự tiết tố LH của tuyến yên, do đó kích thích hoạt động của cholesterin-monooxygenase.
sau đó, cholesterin đc chuyển thành pregnenolon bằng cách phân tách chuỗi bên giữa các nguyên tử carbon 20 và 22. rồi do hoạt động của 17alpha-hydroxylase thì Pregnenolon sau đó được chuyển đổi thành 17alpha- hydroxypregnenolon và bởi 17,20-lyase sẽ đổi thành dehydroepiandrosteron (DHEA).
sau 5alpha-isomerase và 3beta-dehydrogenase thì androstendion được hình thành, và ở bước cuối cùng nó sẽ đc chuyển đổi bởi 17beta-dehydrogenase thành Tes.
đấy cái quá trình nó là như thế đấy. nó phụ thuộc vào các tác động ở bên ngoài và đc kiểm soát bởi não. nếu mình khoẻ khoắn "bình thường" (đồng nghĩa mình đủ chất dinh dưỡng và đủ vận động) thì cái việc sx Tes nó cũng sẽ "bình thường".
lúc cần nhiều thì nó sản xuất và giải phóng ra nhiều, lúc cần ít thì nó ít, chứ nó ko phải là con số cố định. khi mình phải vận động nặng thì nó tăng, khi mình cáu bực thì nó tăng, khi mình ham muốn đụ địt thì nó tăng, đụ xong nó phải giảm. khi mình ốm mệt bệnh tật thì nó giảm, khi mình bị stress căng thẳng thì nó giảm, khi mình lười vận động thì nó giảm, và đương nhiên là khi mình già đi thì tất cả nó giảm theo vì mọi cơ quan nó cũng "mỏi mòn" theo thời gian.
vậy cho nên người mình của bây giờ cũng sẽ ko đc như người ngợm lúc 10 năm trước. các bạn cẩm ảnh của bố mẹ bạn hồi họ 20 tuổi rồi so sánh với họ của ngày hôm nay xem có còn giống ko? đấy đại loại là như thế.
mình nói lắm nói lồn cũng chỉ để cho các bạn hiểu là chả có cái sản phẩm nào mà tự dưng nó làm cho Tes của bạn tăng lên Tự Nhiên đc cả. nếu các bạn thiếu Tes thì sẽ có một lí do nào đấy khiến cái quá trình mình giải thích ở trên nó bị trục trặc.
trục trặc có thể do thiếu chất dinh dưỡng khiến sức khoẻ trục trặc. trục trặc cũng có thể do bệnh tật vvv và vvv. thế thôi nhé, các bạn cũng phải thông cảm cho mình là tiếng việt đối với mình nó là ngoại ngữ. vốn cụm từ của mình nó ít, cho nên rất khó để viết đc thuần việt. và nếu mình dùng từ ngữ dái dủng thì là để cho bài viết nó đỡ khô chán. tục tíu 1 chút nó cũng vui chứ đừng có tự ái lòng dân tộc đến thế
