Whey Protein đương nhiên là 1 nguồn protein tốt, tính về mặt bio-availability thì chả có protein nào tốt hơn, kể cả thịt, cá vvv. vì aminogram của Whey hoàn hảo, chứa nhiều BCAA và lại còn hấp thụ nhanh nhất với con số BV cao nhất.
Vai trò của whey
BCAA tinh khiết thì cũng tốt vì càng nhanh, và Leucine (là 1 amin trong 3 cái BCAA) lại càng tốt cho trạng thái anabolic để tăng cơ vì Leucine có vai trò rất quan trọng trong pathway của mTOR.
Và điều này là căn bản của việc tăng cơ --> bio-proteinsynthesis. Hầu như 80% của các Leucine sẽ đi thẳng vào quá trình proteinsynthesis, phần còn lại sẽ biến thành các Metabolit như ß-Hydroxy-ß-Methylbutyrat hoặc a-KIC ở trong cơ.
Các Metabolit này trống được trạng thái catabolic. Nói nôm na là "chống mất cơ". mình viết như thế này thì chả khác gì là nâng Whey và BCAA lên bàn thờ cả, vì nó tốt thật cho việc phát triển cơ bắp cũng như hoàn toàn tốt cho sức khoẻ.
Nhưng mà: quá nhiều Leucin (=BCAA) sẽ có hại và tăng nguy cơ cho tim mạch (cardiometabolic risk)! Leucin là 1 insulinogenic amin axit và việc này lâu dài cũng sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến insulin-receptors nếu dùng quá nhiều.
Thêm nữa, nếu quá nhiều Leucin (BCAA) sẽ khiến cơ thể bị dysregulation trong việc trao đổi amin --> Tryptophan bị giảm --> Tyrosin bị giảm. nếu thiếu Tryptophan trầm trọng (bởi lạm dụng BCAA quá nhiều) thì sẽ khiến thiếu Serotonin.
Và việc này sẽ ảnh hưởng rất tiêu cực đến cân bằng hoocmon của tuyến giáp!!! Hy vọng anh em hiểu được là cái mình cần là từ "đủ" chứ không phải cứ nhiều hơn và nhiều hơn nữa là tốt hơn. Không phải cứ 24/24 dồn dập mTOR là có lợi đâu.
Whey và BCAA cả 2 thứ đều rất tốt nếu mình biết sử dụng nó đúng thời điểm và đúng chừng mực. Chứ không phải cứ càng nhiều càng tốt, mà khả năng là còn vừa hại vừa phí tiền nữa.
Một chất thiết yếu của cuộc sống như là nước uống đấy, nhưng thử uống quá nhiều nước ví dụ như mỗi ngày hơn 15 lít nước mà xem. Lăn ra chết luôn vì tim không đập được nữa nếu depolarisation không xuất hiện.
Cách chọn whey
Chọn Whey thì hãy chọn chất lượng và công nghệ sản xuất của Whey. Đừng để bọn Mỹ nó lừa bịp mình bằng cái mặt label đằng trước ghi những con số đánh vào tâm lý ví dụ như "100% whey blabla".
Khi mình muốn mua protein từ whey thì đương nhiên là muốn 100% whey rồi chứ còn bao nhiêu % nữa mà phải ghi 100% lên? khi con người kém hiểu biết và ít kiến thức sẽ nhìn vào con số 100% đó và nghĩ "à tốt quá, đây là 100% đấy".
Nhưng đâu có biết là whey nó có nhiều level chất lượng khác nhau đâu. Khi lật mặt sau của bao bì đọc phần ingredients thì sẽ thấy là thật ra sản phẩm mình vừa mua là 1 loại Whey Blend, ý là 1 loại trộn hỗn hợp với nhiều loại Whey.
Nhưng mà chốt thì nó vẫn là 100% Whey. 1 ví dụ thực tế, bây giờ mình đi mua thịt bò băm thì người ta có thể dùng phần Filet thịt nạc (rất tốt) băm ra cho mình hoặc người ta cũng có thể dùng phần đuôi của con bò.
Cả 2 loại thịt băm đều là 100% Bò, nhưng 1 loại tốt và 1 loại rất shit. Whey nó cũng thế, 100% Whey chưa nói lên điều gì cả. Mình viết nhiều như vậy hy họng anh em đừng lãng quên dùng óc.
Whey nào tốt
Nhiều người nhắn tin hỏi mình là nên mua "whey nào" thì tốt. Chẳng nhẽ lại bảo mua whey nhà anh bán là tốt nhất? Whey là gì thì mình viết đi viết lại nhiều bài từ năm 2014 rồi, mọi người vui lòng tìm hiểu đọc lại.
Bây giờ vấn đề nó là như thế này: lẽ ra whey là whey. Và whey nào cũng tốt như nhau nếu quá trình sản xuất giống nhau. Ví dụ cụ thể, thịt bò của siêu thị A và của siêu thị B sẽ y hệt như nhau nếu A và B đều lấy hàng từ cùng 1 lò mổ C về.
Whey cũng vậy, ví dụ như nếu hãng Scitec hoặc BioTech USA đều đặt hàng từ 1 nguồn gốc thì nó sẽ như nhau. Không cần biết sau đó chúng nó dán cái nhãn gì lên hộp hoặc bịch. mỗi tội 2 hãng này không phải Mỹ mà chỗ nào cũng ghi "USA".
Cả 2 đều từ Đông Âu Hungary :))) quan trọng là mình biết phân biệt là whey có level chất lượng khác nhau. Level thấp nhất là Whey Concentrate, level cao nhất là Whey Isolate. (lưu ý, level thấp nhất không có nghĩa là không tốt, mà chỉ có nghĩa là thấp nhất và không tốt bằng isolate thôi).
Bây giờ sẽ có người hỏi là "thế Whey Hydrolysate" là gì? Hydrolysation có nghĩa là 1 quá trình công nghệ enzymatic splitting để "băm nhỏ" cái protein của whey ra để cho cơ thể hấp thụ được cái whey protein nhanh hơn.
Nhưng mà nguồn whey isolate thì đã đủ tinh khiết và "nhanh" rồi cho nên không cần phải hydrolize nó làm gì nữa. Cái khó khăn ở đây là mình nên tin tưởng hãng nào để bỏ tiền ra mua Whey chứ không phải là whey nào tốt và whey nào không tốt.
Những cái whey không tốt sẽ thường là những cái whey mà bao bì nó in nhãn với cái hàm lượng của protein quá cao, ví dụ trên 90g protein trong 100g whey. tại vì nguồn whey isolate sẽ luôn same same lúc nào cũng chỉ 80-85% protein, chả bao giờ leo lên quá 90%.
Max thì cũng chỉ được 89/90% gì đó cho mùi vị "unflavoured" (ý là không có mùi vị gì cả mà chỉ có mùi vị tự nhiên của váng sữa). chuyện này dễ hiểu, vì bây giờ đổ thêm thành phần hương vị như socola, vani hoặc dâu gì gì vào để các bố uống đỡ kêu "không ngon"
Thì đương nhiên sẽ giảm đi vài % hàm lượng của protein. Cái trò của bọn khốn nạn trên thị trường hiện giờ là như thế này: nó muốn được phép ghi 1 con số hàm lượng của protein thật là cao lên trên nhãn.
Ví dụ 92 93 95 99,9999%, để nó lừa cái bọn ham đọc nutri facts. nó làm như thế nào để được như vậy mà không phải bỏ ra nhiều tiền vốn? đơn giản thôi, nó lấy nguồn whey là Whey Concentrate và trộn thêm thật nhiều Glycine và Taurine vào.
Cả 2 amin này đều được tính vào là thành phần của protein, nhưng 2 amin này vô dụng cho cơ thể và có BV là con số 0. quá trình lừa đảo này nó gọi là Amino Spiking. Đáng tiếc là đã bị lật tảy rồi (ví dụ hãng MusleTech, Muscle Pharm vvv đã bị kiện vì tội amino spiking).
Xem thêm: EAA là gì ? So sánh EAA và BCAA
Tất cả loại whey mà bị amino spiking với Glycine sẽ có một mùi vị ngọt rất là ngọt, ngọt cái kiểu kinh kinh khó chịu. Bây giờ chúng nó đã biết điều này rồi cho nên đã chuyển amino spiking thành Amino từ Đậu Nành!
Cái cách này rất là khéo vì đậu nành thì đằng nào cũng rẻ và thêm nữa là kiểu gì đi nữa thì Whey Isolate cũng phải có 1 chút ít Lecithin để làm Emulgator thì các bố mới pha Whey hoà tan được với nước để mà uống.
Hiện tại cách thông thường là dùng Lecithin từ đậu nành. Cho nên bây giờ nếu amino spiking bằng đậu nành thì sẽ đỡ bị lộ. Nói chung bọn khốn nạn sẽ tìm cách lừa bằng được thôi. Cũng như đi uống nước hoa quả ép thôi.
Muốn uống nước cam ép thì nó trộn thêm tý nước lọc vào. Bây giờ gạt cái việc lừa đảo của vài hãng ở trên sang 1 bên. Nếu whey mà được sản xuất theo 1 quá trình đúng đắn thì whey nào cũng sẽ như whey nào.
Vấn đề là mọi người muốn ủng hộ mua của ai thôi. Riêng cá nhân mình thì sẽ tránh hết mấy bọn Mỹ, mấy bọn Đông Âu và nhất là mấy bọn không phải Mỹ nhưng tỏ vẻ trên nhãn hiệu là Mỹ :))) Weider là Mỹ truyền thống mà whey của bọn nó sản xuất tại Đức.
Tất cả những gì được trực tiếp sản xuất tại Đức thì khỏi chê. Máy móc của nó được kiểm tra thường xuyên hơn, vệ sinh được kiểm tra chặt chẽ hơn, lương công nhân của nó đắt hơn.
Made in germany nó là cái tem chất lượng rồi, không phải xoắn. Nếu vừa muốn ngon vừa muốn chất thì anh em phải bỏ thêm chút ít tiền. Vừa muốn rẻ mà còn đòi tốt thì không có đâu.
Liều lượng khi dùng whey
Mình cảm thấy thật là thất vọng với các anh em ở vn. mình đăng stt mất công dài dòng về whey để anh em hiểu vì sao đừng hỏi serving là bao nhiêu khi khối lượng 1 bịch là 1000g (2.2 Lbs).
Hãng sản xuất nó khuyến khích 1 lần dùng là 40gr whey (tương đối với ~ 33.5g protein) bởi vì bên tây những người tập toàn là mấy ông bự tầm 80kg. với những người chỉ tầm 60-70kg thì 1 lần dùng là 30gr whey (~ 25gr protein)
Như vậy là đủ để tăng trưởng protein-biosynthesis. Bây giờ trong 1 bịch whey là 1000g thì anh em khôngthể tự tính ra là có bao nhiêu serving à? mình để ý ở vn bố mẹ cho con cái đi học tối học ngày.
Đủ các loại học thêm sáng chiều. vậy mình hỏi anh em đi học cái gì mà dốt thế ? đi học để giúp ích cho cuộc đời thực tế chứ không phải học để lấy điểm cao đâu. anh em đừng quên việc này.
Nên chọn loại whey isolate nào ?
Bạn để ý loại isolate nào mà hàm lượng protein của nó dao động ở mức 80-85% thì sẽ là đúng đắn. vì nguyên liệu của whey isolate dry-base (wpi 90) khi sấy khô chỉ max là 90% được thôi.
có nghĩa là chưa trộn phụ liệu gì vào để làm ra thành bột whey isolate để uống được, mà chỉ max 90% được thôi. cho nên khi đổ hương vị và các emulgatoren vào để whey hòa tan được với nước...
thì hàm lượng bắt được phải giảm đi <90% chứ chẳng bao giờ lại tự dưng tăng > 90% được. lý do vì sao nhiều sản phẩm nó vẫn ghi > 90 thì mình từng giải thích ở các bài viết khác rồi.
Phụ liệu trong whey
mình từng giải thích cho các bạn về cách thức sản xuất whey rồi. để lọc được ra isolate thì nó đã là các amin peptid rồi cho nên không thể nào hoa tàn được với nước. vì thế luôn cần phải cho phụ liệu (emulgatoren) vào để mình lắc với nước được.
vấn đề là cho ít hay cho nhiều thôi. cũng như hương vị, dùng hương vị tự nhiên thì nó sẽ thơm nhưng vị nhạt. dùng hương vị hoá chất thì nó sẽ ngọt. thế cho nên để cân đối vừa “ngon” vừa “tốt” rất là khó. đồ ngon thường không tốt và đồ tốt thường không ngon.
Whey và lactid acid
Whey Protein là chất đạm triết ra từ Whey. Whey là anh ngữ cho "Molke", có nghĩa là Whey là cái "nước thải" trong quá trình sản xuấn phô mai (Cheese, Yoghurt etc.). Whey là ~94% là nước, chứa 4-5% lactose (đường).
và trong nước Whey đấy chỉ chứa 0,6-1% Wheyprotein! tuy người ta gọi nước Whey là "nước thải" nhưng nó ko phải là rác rưởi gì cả, vì cái Wheyprotein ở trong cái nước Whey đấy rất rất là tốt, mỗi tội nó chỉ là 0,6-1% thôi.
thế cho nên mình phải tách (isolation) cái Wheyprotein đấy từ nước Whey ra thật nhanh để giữ đc bio-value chứ ko thì nó bị lên vi khuẩn và tạo ra lactic acid rồi khiến làm ảnh hưởng tiêu cực đến bio-value của Wheyprotein.
thế cho nên cái bột Wheyprotein mà mình dùng là nó hầu như ko còn lactic acid nữa rồi, vì nó đc isolated khỏi nước Whey. chứ ko phải là uống whey protein để bổ sung lactid acid
Whey thay thế thức ăn ?
Whey protein là protein từ nguồn gốc của sữa. trong sữa của các mammals (là các động vật có vú) có chứa 2 loại protein (protein fraction). 1 loại là Kasein (Casein), và 1 loại là Molkeprotein (Whey).
mẹ chúng mình cũng là 1 loại động vật có vú. thế cho nên trong sữa của mẹ nó cũng có Kasein/Whey. sau này khi khoa học tiên tiến lên và công nghệ Analytic Chemistry (hoá phân tích) nó tiến bộ lên thì lúc đấy con người mới biết đc là Whey protein nó còn có bio-value (giá trị sinh học) cao hơn cả trứng gà.
thế cho nên người ta mới đi triết Whey protein ra từ Molke của sữa. Whey sinh ra ko để thay thế cho cái gì cả. Whey protein là chất đạm từ sữa. bạn uống Whey vào người bạn là do bạn muốn nạp loại chất đạm đấy vào người bạn.
